یکی از مهمترین ابزارهای تست برق در منزل و محل کار، فازمتر است. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام بررسی یک پریز یا سیم، فازمترتان روشن شده یا در مواردی اصلاً واکنشی نشان نداده است. اما چرا فازمتر روشن میشود؟ و اصلاً فاز و نول یعنی چه؟ در این مقاله همه چیز را بررسی میکنیم.

فازمتر سالم
فاز چیست؟
در یک سیستم برق تکفاز (که در منازل و بسیاری از محیطهای کاری استفاده میشود)، سیم فاز همان سیمی است که جریان الکتریکی را از منبع (مانند ترانس یا نیروگاه) به مصرفکننده منتقل میکند. این سیم دارای ولتاژ فعال (حدود ۲۲۰ ولت نسبت به زمین) است و لمس مستقیم آن میتواند باعث برقگرفتگی شدید یا حتی مرگ شود.
نول چیست؟
سیم نول مسیر برگشت جریان از مصرفکننده به منبع را فراهم میکند. بهطور معمول، سیم نول به زمین متصل است و ولتاژ آن نسبت به زمین باید نزدیک به صفر باشد. به همین دلیل در شرایط عادی، لمس سیم نول معمولاً خطر زیادی ندارد، اما باز هم باید با احتیاط رفتار کرد.
تفاوت سیم فاز و نول چیست؟
ویژگی | فاز | نول |
---|---|---|
وظیفه | انتقال برق به مصرفکننده | بازگرداندن جریان |
ولتاژ نسبت به زمین | ۲۲۰ ولت | نزدیک به صفر |
خطر برقگرفتگی | بسیار بالا | کمتر، ولی باز هم ممکن |
قابل شناسایی با فازمتر | بله | خیر |

فاز و نول
چرا فازمتر روشن میشود؟
فازمتر ابزاری است که وجود برق در سیم فاز را نشان میدهد. زمانی که نوک فازمتر را به یک سیم برق میزنید و انگشت خود را روی قسمت فلزی دسته فازمتر قرار میدهید، جریان الکتریکی بسیار ضعیفی از بدن شما عبور میکند و باعث روشن شدن لامپ کوچکی درون فازمتر میشود.
پس اگر فازمتر روشن شد، یعنی سیم مورد نظر فاز است و دارای برق فعال میباشد.
چرا گاهی فازمتر روشن نمیشود؟
در برخی مواقع، با وجود اتصال به برق، فازمتر روشن نمیشود. دلایل این موضوع میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
خراب بودن خود فازمتر
-
عدم تماس صحیح نوک فازمتر با هادی سیم
-
قطع بودن برق یا فیوز آن خط
-
نبود جریان به علت کلید خاموش یا قطعی در مسیر
-
خرابی لامپ داخلی یا مقاومت فازمتر
-
پوشیدن دستکش یا وجود عایق بین انگشت و فازمتر

نمایه ای فازمتر
چگونه از سلامت فازمتر مطمئن شویم؟
قبل از هر استفاده، لازم است از صحت عملکرد فازمتر خود مطمئن شوید. مراحل زیر را دنبال کنید:
-
فازمتر را به یک پریز یا کلید برق سالم بزنید.
-
با انگشت بدون دستکش قسمت فلزی آن را لمس کنید.
-
اگر لامپ روشن شد و نور آن واضح بود، دستگاه سالم است.
-
در صورت عدم روشن شدن یا روشن شدن کمنور، ممکن است خراب شده باشد.
اگر به خرابی فازمتر خود شک دارید، پیشنهاد میکنیم مقالهی [چگونه یک فازمتر خراب را تشخیص دهیم؟] را در سایت بهساز صنعت سازان بخوانید.
معرفی فروشگاه بهساز صنعت سازان؛ پخش عمده فازمتر
اگر در حوزه برق صنعتی، فروشگاه لوازم برقی یا تعمیرات برق فعالیت دارید و به دنبال فازمتر باکیفیت و قیمت مناسب هستید، ما در فروشگاه بهساز صنعت سازان آماده همکاری با شما هستیم.
✔ فروش عمده و خرده فازمتر
✔ محصولات با کیفیت از برندهای معتبر در بهساز صنعت سازان
✔ همکاری با فروشگاههای برق، تکنسینها و کارخانجات
📦 مشاهده محصولات فازمتر در سایت بهساز صنعت سازان
📞 برای سفارش عمده با ما تماس بگیرید.

ایمنی در کار با فازمتر
نکات ایمنی مهم هنگام استفاده از فازمتر
-
فقط برای تشخیص سیم فاز از فازمتر استفاده کنید. برای اندازهگیری ولتاژ یا جریان، ابزارهای تخصصیتری مانند مولتیمتر لازم است.
-
همیشه فازمتر را قبل از استفاده آزمایش کنید.
-
هنگام استفاده، از تماس همزمان با سیمهای دیگر خودداری کنید.
-
اگر بدن شما خشک باشد یا کفش عایق بپوشید، ممکن است فازمتر عمل نکند.
کلام پایانی …
فازمتر ابزار سادهای است که به شما کمک میکند برقدار بودن سیم فاز را تشخیص دهید. فازمتر زمانی روشن میشود که به سیم فاز متصل باشد و جریان بسیار کوچکی از طریق بدن شما باعث روشن شدن لامپ داخلی آن شود.
با این حال، فازمترها هم ممکن است خراب شوند یا بهدرستی کار نکنند. بنابراین بررسی عملکرد فازمتر پیش از هر استفاده یک الزام ایمنی است. در ضمن، اگر بهدنبال خرید فازمترهای باکیفیت هستید، حتماً سری به فروشگاه اینترنتی بهساز صنعت سازان بزنید.
✅ آیا فازمتر شما سالم است؟
✅ آیا به دنبال خرید عمده فازمتر هستید؟
بهساز صنعت سازان، همراه مطمئن شما در تجهیزات برق صنعتی و خانگی